दुसर्‍याची नजर उधार घेऊ नका. स्वत:च्या नजरेतील ताकद ओळखा. त्याप्रमाणे आपली मत घाईघाईने मांडण्याची चूक करू नका. अनुभवातून बोला, प्रचीती घ्या, कोणताही अनुभव आपल्या प्रचितीचा हिस्सा झाल्यावर जे होत त्यालाच ज्ञान म्हणतात. हे ज्ञान ज्याच त्याला होत, ते तो दुसर्‍याला देऊ शकत नाही. इतरांकडून समजते त्याला माहिती म्हणतात.
~ वपु काळे | ठिकरी
Wednesday, September 28, 2016
Monday, September 26, 2016
लोकमान्य टिळक यांचे विचार
मला वाटते की, देशाच्या राजकीय, सामाजिकप्रभृती परिस्थितीचें आणि ती सुधारण्यासाठी ठरलेल्या सिद्धान्तप्राय उपायांचें ज्ञान मुलांना लहानपणापासूनच करून देणें अत्यंत आवश्यक झाले आहे. राजकीय सिद्धान्तांचें नि सामाजिक प्रेम यांचें विद्यार्थ्यास लहानपणापासूनच बाळकडू देणें (जसें अवश्य) तद्वतच जातीभेद, जातीद्वेष नि जातीमत्सर यांचे योगाने आमचा देश कसा विभागला जात आहे, कसा भाजून निघत आहे, कसा करपून जात आहे याचेंही ज्ञान राष्ट्रीय शाळेतील मुलांना मिळालें पाहिजे; जातीभेद सोडण्याची आवश्यकता किती आहे हें आमच्या विद्यार्थ्यांना समजलें पाहिजे.’
- लोकमान्य टिळक (बेळगावचें व्याख्यान, १९०७) —
Sunday, September 25, 2016
Saturday, September 24, 2016
शोपीस... प्रेमाचं!
शोपीस... प्रेमाचं!
सुजाता हिंगे
खुलेआम व्यक्त होण्याच्या नादात 'प्रेम' ही अत्यंत वैयक्तिक असलेली गोष्टसुद्धा हल्ली सोशल मीडियावर अधिकृतरित्या जाहीर केली जाते. दोघांमधील हे (खरं?) प्रेमाचं नातं ( खोट्या) प्रतिष्ठेसाठी 'रिलेशनशिप' नावाच्या चौकटीत मग संकुचित होत जातं. प्रेम या भावनेपेक्षाही तो दिखाव्याचा भाग अधिक बनल्याचं आजच्या अनेक नात्यांकडे पाहिलं की लक्षात येतं. त्यामुळेच आपण कोणाच्यातरी प्रेमात आहोत, हे जगाला दाखवणं आजच्या पिढीतील बहुतांश जणांना महत्त्वाचं वाटतं. सोशल मीडियाचा आपल्याला हवा तसा उपयोग यासाठी केला जातो. लोकांच्या साक्षीने प्रेमाच्या जाहीर प्रवासाला सुरुवात होते खरी, पण नकळत होणारं हे प्रेम ठरवून केल्यामुळे ते हळूवार संवेदनांच्या पलीकडे जात कालांतराने बंधनांचा फक्त एक भाग बनून राहतं. प्रेमात किती आकंठ बुडालो आहोत हे स्वतःपेक्षा जगाला दाखवण्याच्या नादात एकमेकांना एकमेकांशी इतकं बांधून घेतलं जातं की त्यांच्यासाठी दुसरं कुठलं विश्वच उरत नाही. असं असतानाही एकमेकांना समजून घेणं, एकमेकांपाशी व्यक्त होणं, एकमेकांच्या भावनांचा आदर करणं, एकमेकांसाठी तडजोड करणं हे या नात्यात कुठेही होताना दिसत नाही.
नात्यातील वीण वाढत जाण्यापेक्षा 'तुझ्या श्वासावरही माझा हक्क'च्या मालकी वर्चस्वामुळे एकमेकांची पर्सनल स्पेस संपते आणि नाद वाढायला लागतो. शरीरापेक्षा मनाला स्पर्श करणं, हे सुदृढ नात्याचं गमकच त्यांच्या लेखी नसतं. अशातच अती जवळीकतेमुळे एकमेकांमधली हुरहूर संपते अन् प्रेमाचं नातं बहरण्याऐवजी खुरटत जातं. 'विश्वास' हाच पाया असणाऱ्या या मूल्याला रिलेशनशिपमध्ये थारा नसतो. कधीकाळी सोलमेट म्हणवले जाणारे हे दोन जीव, नंतर एकमेकांना अगदी नकोनकोसे होतात. एकमेकांच्या हृदयात न रुजलेलं हे नातं वरकरणी घट्ट दिसावं यासाठी त्यांची धडपड सुरू असते अन् 'शोपीस' झालेलं हे नातं लोकांसाठी कोरड्या भावनेने तुटेल इतपत ताणलं जातं. मूळात चिमुकला जीव असलेल्या या नात्याचा श्वास सगळ्या कोंडमाऱ्यामुळे अखेर संपुष्टात येतो. बंधमुक्त आयुष्य जगायला सोकावलेले हे जीव आधी 'इट्स कॉम्प्लिकेटेड' आणि मग 'सिंगल' असे स्टॅटस अपलोड करतात आणि ब्रेक्रअपची हाळी देतात. 'नाही पटलं तर होऊ वेगळे', या दुबळ्या पायावर उभ्या असलेल्या नात्याला लोकांच्याच सहानुभूतीने विराम दिला जातो. शिवाय 'सिंगल' असल्याचं आवाहनही सहजपणे 'वेटिंग'मध्ये असलेल्यांपर्यंत पोहोचवलं जातं. नसानसांमध्ये न भिनता हे प्रेम फक्त रिलेशनशिपच्या वस्त्रापुरतं मर्यादित राहिल्याने, ते सहज बाजूला उतरवून तर ठेवलं जातंच. शिवाय लगेचच दुसऱ्या रिलेशनशिपच्या वस्त्रात शिरण्यासाठी ते सज्जही होतं. कालांतराने नव्या नावाची घोषणा करीत रिलेशनशिपची कार्यकारिणी पुन्हा एकदा लोकांसाठी जाहीर केली जाते. या सगळ्यात व्हर्च्युअल प्रेमाच्या बोकाळलेल्या प्रतिमेमुळे खऱ्या मॅच्युअर्ड प्रेमालाही उपेक्षेचे धनी होऊन राहावं लागतं.
Source : http://m.maharashtratimes.com/lifestyle/gents-/-ladies/love-life-on-social-media/articleshow/54401000.cms
Monday, September 19, 2016
संगीत कानसेन
संगीत कानसेन
------------------
संकल्पना आणि लेखन : सुनील सामंत
--------------------------
भारतीय शास्त्रीय संगीताचा कानमंत्र
--------------------------
मोफत उपलब्ध #ईपुस्तक @
-----------------
भारतीय शास्त्रीय संगीत ऐकायला आवडते, पण त्यातलं नक्की काय ऐकायचं ते कळत नाही. सूर किती व कोणते? श्रुती म्हणजे काय? कोमल, तीव्र , शुद्ध स्वर म्हणजे काय? ताना, पलटे, आलाप, गमक, मुरकी हे काय असतं? ताल म्हणजे काय? द्रुत आणि विलंबित म्हणजे काय? राग म्हणजे काय? ठुमरी आणि ख्याल म्हणजे काय? सम म्हणजे काय? दुगुन, तिगुन, तिहाई म्हणजे काय? बेसूर म्हणजे काय? एक ना अनेक. कितीतरी प्रश्न. या प्रश्नांची उत्तरं शोधण्याचा एक प्रयत्न.
संगीत कानसेन : भाग २
--------------------------
भारतीय शास्त्रीय संगीताची आभूषणे
ताना ,आलाप ,गमक
--------------------------
मोफत उपलब्ध #ईपुस्तक @
--------------------
संगीत कानसेन : भाग ३
--------------------------
भारतीय संगीताची आत्मा
~ राग
--------------------------
मोफत उपलब्ध #ईपुस्तक @
--------------------
संगीत कानसेन : भाग ४
--------------------------
भारतीय शास्त्रीय संगीताची लय , ताल आणि ठेका
--------------------------
मोफत उपलब्ध #ईपुस्तक @
--------------------
संगीत कानसेन : भाग ५
--------------------------
भारतीय शास्त्रीय संगीताचा कानमंत्र
ख्याल , धृपद , ठुमरी वगैरे
--------------------------
मोफत उपलब्ध #ईपुस्तक @
--------------------
--------------------------
ई-साहित्य प्रतिष्ठान
esahity@gmail.com
