Monday, June 30, 2025

प्राथमिक शिक्षण मातृभाषेतच का असावे?

प्राथमिक शिक्षण मातृभाषेतच का असावे?

आजच्या जागतिकीकरणाच्या युगात इंग्रजी भाषेला खूप महत्त्व प्राप्त झाले आहे. परंतु प्राथमिक शिक्षणाच्या संदर्भात मातृभाषेचे महत्त्व नाकारता येत नाही. शिक्षणाचा पाया मजबूत करण्यासाठी मूलभूत शिक्षण मातृभाषेतूनच दिले गेले पाहिजे, कारण तेच बालकांच्या बौद्धिक, सामाजिक आणि भावनिक विकासासाठी उपयुक्त ठरते.

१. समजण्याची क्षमता वाढते

मुलांना सुरुवातीच्या वयात आपल्या मातृभाषेचा पूर्ण परिचय असतो. ते ज्या भाषेत घरी बोलतात, तीच भाषा शिकण्यासाठी आणि विचार करण्यासाठी सर्वात सुलभ असते. त्यामुळे मातृभाषेतून शिकवलेले विषय त्यांना पटकन समजतात व लक्षात राहतात.

२. बौद्धिक विकासास चालना

मातृभाषेतून शिकत असताना मुले मुक्तपणे विचार करतात. त्यांना संकोच वाटत नाही आणि त्यामुळे त्यांची सर्जनशीलता व तर्कशक्ती विकसित होते. अन्य भाषेत शिक्षण घेतल्यास मुले भाषेच्या अडचणीत अडकून विषय समजून घेण्यात अपयशी ठरू शकतात.

३. आत्मविश्वास वाढतो

मुलांना जर त्यांच्या ओळखीच्या भाषेत शिकवले गेले, तर त्यांचा आत्मविश्वास वाढतो. त्यांना उत्तर देताना किंवा प्रश्न विचारताना संकोच वाटत नाही. हीच गोष्ट त्यांच्या संपूर्ण शैक्षणिक प्रवासाला एक सकारात्मक दिशा देते.

४. संस्कृतीशी नाते टिकते

मातृभाषा ही केवळ संवादाचे माध्यम नसून ती आपल्या संस्कृतीचे प्रतिक आहे. मातृभाषेतून शिक्षण घेतल्याने मुलांना आपल्या संस्कृतीचे, परंपरेचे आणि सामाजिक मूल्यांचे भान राहते, जे त्यांच्या एकूण व्यक्तिमत्त्व विकासासाठी उपयुक्त असते.

५. आंतरराष्ट्रीय संशोधनाचा आधार

युनेस्कोसह अनेक आंतरराष्ट्रीय संस्थांनीही मातृभाषेतील प्राथमिक शिक्षणाचे महत्त्व मान्य केले आहे. संशोधनानुसार, ज्या मुलांना प्राथमिक शिक्षण मातृभाषेत मिळते, त्यांची शैक्षणिक प्रगती अधिक चांगली होते आणि गळती दरही कमी होतो.

मुलांचा सर्वांगीण विकास, आत्मविश्वास, आणि सशक्त शैक्षणिक पाया घालण्यासाठी प्राथमिक शिक्षण मातृभाषेतूनच होणे आवश्यक आहे. इतर भाषा शिकाव्यातच, पण त्या नंतरच्या टप्प्यांवर. शिक्षणाचे बीज हे जिथे मुळ घटक समजायला सोपे जाते, अशा मातृभाषेतच पेरले गेले पाहिजे.

© #eaksharman

0 comments: